Κυριακή 28 Ιουνίου 2009

Το High Line Project είναι αποτέλεσμα παγκόσμιου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού, με μεγάλη συμμετοχή και πολλές προτάσεις. Το πρώτο βραβείο κέρδισε το γραφείο της Νέας Υόρκης Diller Scofidio + Renfro. Το πρώτο τμήμα του project έχει μόλις παραδοθεί (9 Ιουνίου 2009) και ολόκληρο αναμένεται να τελειώσει το 2012.
Το High Line project αφορά τη δημιουργία ενός γραμμικού πάρκου πάνω στις υπερυψωμένες εγκαταλελειμμένες για χρόνια σιδηροδρομικές γραμμές στο δυτικό τμήμα του κέντρου του Μανχάταν στη Νέα Υόρκη. Οι γραμμές εκτείνονται για 1,5 μίλι μέσα στο Μανχάταν, δίπλα από τον ποταμό Hudson από την 34η οδό κοντά στο Javits Convention Center ως την οδό Gansevoort στο West Village.

Στην περιοχή αυτή του Μανχάταν λειτουργούσαν σφαγεία, βιομηχανίες επεξεργασίας κρέατος και αποθήκες εμπορευμάτων, κυρίως τροφίμων. Η High Line κατασκευάστηκε το 1930 για να διευκολυνθούν οι μεταφορές των προϊόντων εντός και εκτός της περιοχής. Η υπερύψωση των γραμμών έγινε για δύο λόγους. Αρχικά για την ασφαλή κίνηση των πεζών στο επίπεδο του δρόμου, καθώς η παλαιότερη χαμηλή γραμμή δημιουργούσε προβλήματα, και για τον εύκολο ανεφοδιασμό των βιομηχανιών και αποθηκών στο ανώτερο επίπεδο των κτιρίων. Έτσι βλέπουμε τις γραμμές να περνάνε άλλωτε μέσα από τα κτίρια, μέσω στοών, και άλλες φορές δίπλα από αυτά, αφήνοντας όμως προσβάσεις μεταξύ τους.

Μετά την ανάπτυξη όμως των μεταφορών με φορτηγά αυτοκίνητα, και την επέκταση της πόλης, τόσο η γραμμή όσο και η ίδια η περιοχή δεν ήταν κατάλληλα για τις χρήσεις τις οποίες δημιουργήθηκαν. Σταδιακά λοιπόν, αρχίζει η εγκατάλειψη της περιοχής, η κατεδάφιση πολλών τμημάτων της High Line αλλά και κτιρίων. 

Τα τελευταία όμως χρόνια, ξεκινάει μια προσπάθεια ανάπτυξης της περιοχής, με νέες χρήσεις στα ιστορικά κτίρια των βιομηχανιών, κυρίως χώρους πολιτισμού, μουσεία, εργαστήρια σχεδίου και φωτογραφίας, αίθουσες τέχνης, πολλά εστιατόρια και καφέ, εμπορικά καταστήματα αλλά και κατοικίες. Αυτή τη προσπάθεια έρχεται να ενισχύσει η κατασκευή του High Line Park.

Αν και αυτό το πρόγραμμα δεν σχετίζεται άμεσα με τα προβλήματα που αντιμετωπίζονται στην περιοχή, είναι ένα καλό ξεκίνημα καθώς στόχος του είναι να κάνει καλύτερη χρήση μιας περιοχής με σημαντικές τόσο ιστορικά όσο και αρχιτεκτονικά κτιριακές υποδομές, οι οποίες για πολλά χρόνια υποχρησιμοποιούνταν. 

Στη δεδομένη στιγμή τα σχεδιαστικά χαρακτηριστικά του project, θα λέγαμε δεν είναι τόσο σημαντικά, όσο αυτή καθαυτή η ύπαρξη και η πραγματοποίηση του, σε σχέση πάντα με το άμεσο περιβάλλον το οποίο επηρεάζει.

Βέβαια, η ακτίνα επιρροής του δεν εκτείνεται πέρα από τα οικοδομικά τετράγωνα που το περιβάλλουν. Ωστόσο, αυτό δεν μειώνει την αξία του σαν δημόσιο χώρο. Το τμήμα αυτό των σιδηροδρομικών γραμμών χρησιμοποιείται ήδη από τους πεζούς ως συντόμευση των καθημερινών διαδρομών τους από περιοχή σε περιοχή. Δεδομένου αυτού, η ενσωμάτωση νέων σχεδιαστικών χαρακτηριστικών θα βοηθούσε να κάνει αυτή τη ‘διαδρομή’ περισσότερο ελκυστική, με ενδιαφέρουσα αισθητική και ενδεχομένως ασφαλέστερη.
 
Επιπλέον, οι κτιριακές υποδομές που περιβάλλουν τις γραμμές πρόκειται να χρησιμοποιηθούν ως κομμάτι του δημόσιου αστικού χώρου δημιουργώντας ενδιαφέροντες χώρους, οι οποίο μπορούν να φιλοξενήσουν δημόσιες εκδηλώσεις και συναντήσεις, και καλύτερες συνδέσεις με την γύρω περιοχή.

Έτσι, ο σκοπός της σχεδιαστικής επέμβασης είναι να δημιουργηθεί μια νέα αίσθηση της έννοιας του χώρου που καταλαμβάνεται από τις εγκαταστάσεις των γραμμών και δεδομένου αυτό, να δημιουργηθούν νέες επενδυτικές ευκαιρίες στις άμεσα επηρεαζόμενες γειτονιές. 
Όταν ολοκληρωθεί, αυτό το πάρκο θα επεκτείνει περίπου 1.5 μίλι / 2.3 χλμ. 

Το γραμμικό αυτό πάρκο υψωμένο 9.15m από το επίπεδο του δρόμου με θέα προς τον ποταμό Hudson, θα αποτελείται από διάφορα θεματικά τμήματα, τα οποία περιλαμβάνουν χαρακτηριστικά γνωρίσματα όπως έναν τεχνητό υγρότοπο, μια παραλία, λιβάδια, και δάσος, τα οποία θα εισχωρούν το ένα στο άλλο. Παράλληλα κάτω από το πάρκο, στο επίπεδο του δρόμου θα εγκατασταθούν εστιατόρια, καφέ και μικρές αγορές.

Οι φυτεύσεις περιλαμβάνουν τοπικά είδη της γενικότερης περιοχής της Νέας Υόρκης. Ο σκοπός της δημιουργίας θεματικών τμημάτων είναι να δημιουργηθούν έντονες εμπειρίες για τους πεζούς, και να γίνει το πάρκο ένα ελκυστικό και λειτουργικό καθημερινό πέρασμα. Όσον αφορά της φυτεύσεις, οι σχεδιαστές εμπνεύστηκαν από την κατάσταση στην οποία βρήκαν τη High Line μετά την εγκατάλειψη της. Κράτησαν δηλαδή τα άγρια είδη που συνάντησαν, αλλά ακόμα τα τοποθέτησαν και με τέτοιο τρόπο στο νέο σχεδιασμό τους, ώστε να φαίνεται πάλι σαν άγρια βλάστηση. Έχουν διατηρήσει τμήματα των γραμμών τα οποία αφήνουν να ‘χορταριάζουν’, θέλοντας να διατηρήσουν μνήμες από όλες τις φάσεις που πέρασε η High Line.

Στη διαδικασία σχεδιασμού, ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στην τοποθέτηση των διάφορων χώρων ανάπαυσης καθώς επίσης και των περιοχών παρατήρησης. Σαν στοιχεία εξοπλισμού του πάρκου, διατηρούν τα χαλύβδινα στοιχεία της κατασκευής, και όσα σχεδιάζουν εκ νέου για καθίσματα και άλλο αστικό εξοπλισμό αφήνουν να κάνουν παραπομπές σε σιδηροδρομικές γραμμές και άλλες παρόμοιες μορφές.

Πολλά σημεία εισόδου και εξόδου πρόκειται να κατασκευαστούν κατά μήκος του πάρκου προκειμένου να κατασταθεί το διάστημα ιδιαίτερα προσιτό για τους πεζούς. Ανά 2 με 3 οικοδομικά τετράγωνα έχουν σχεδιαστεί αυτές οι προσβάσεις, όλες με κλιμακοστάσιο, και πολλές από αυτές και με ανελκυστήρα.

Νέες υποδομές και δημόσιες χρήσεις θα συνδυαστούν με τα σημεία εισόδου και εξόδου κατά μήκος του πάρκου, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου κοινοτικού κέντρου και ενδεχομένως ενός νέου μουσείου. 

Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται επίσης ώστε εξασφαλιστεί επαρκής φωτισμός ώστε ο χώρος να χρησιμοποιηθεί το βράδυ με ασφάλεια. 

Αν και τα σημαντικότερα σχεδιαστικά τμήματα αυτού του γραμμικού πάρκου περιστρέφονται γύρω από τη χρήση του στις θερμότερες εποχές, το σχέδιο λαμβάνει επίσης τη χειμερινή χρήση και θέτει υπόψη την αφαίρεση του χιονιού και άλλες δραστηριότητες συντήρησης. 

Μερικά τεχνικά προβλήματα πρέπει να λυθούν προκειμένου να ολοκληρωθεί επιτυχώς το πρόγραμμα. Αυτό περιλαμβάνει συντήρηση του υπάρχοντος δομικού στατικού συστήματος, καθώς αυτό διατηρείται, και αφαίρεση των σιδηροδρομικών γραμμών και καθάρισμα των συντριμμιών που περιβάλλουν τις γραμμές. 

Το σχέδιο του High Line πετυχαίνει στη διαπραγμάτευση μεταξύ των δημόσιων υποδομών και της περιοχής κατοίκησης. Ενσωματώνει και τα δύο στοιχεία, παντρεύοντας τα μαζί σε μια συμβιωτική σχέση. Επιπλέον, όχι μόνο το πάρκο θα δημιουργήσει τους συνδέσμους στις νέες υποδομές και το δημόσιο χώρο, αλλά έχει ήδη επηρεάσει όσων αφορά την ανάπτυξη των γύρω κτιρίων. Νέα κτιριολογικά προγράμματα, περισσότερα από 30, έχουν τεθεί σε εφαρμογή από πολύ γνωστούς αρχιτέκτονες, όπως Renzo Piano και άλλοι. 

Πριν καν ακόμα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα, έχει ήδη έντονο και θετικό αντίκτυπο στο άμεσο περιβάλλον του. Σε αυτό βοήθησε η έντονη υποστήριξη της κοινής γνώμης και των άμεσα ενδιαφερόμενων κατοίκων της πόλης. Η έκταση της επιτυχίας του όμως θα φανεί με την ολοκλήρωση του το 2012. 




Τρίτη 21 Απριλίου 2009